مسیحیت شناسی

شخصیت حضرت مریم «سلام اللّه علیها» به بیان قرآن

تربیت مریم کبری در نزد پروردگار متعال

1- إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فی‏ بَطْنی‏ مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ ( قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3)،آیه 35)

و هنگامی که همسر عمران (مادر مریم) گفت: پروردگارا ، به درستی که من نذر نمودم برای تو آنچه را که در شکم دارم آزاد شده از تعلّقات دنیا (او را مشغول به امور دنیائی نسازم ) بلکه مخصوص عبادت ذات یگانه تو سازم و مخصوص خدمت مسجد بیت المقدس (در آن زمان خدمت مسجد قدس را امری مهم می دانستند و آن را اعظم عبادات می شمردند و فرزند را برای آن نذر می نمودند برای انجام خدماتی چون آب و جارو کردن و روشن نمودن چراغ تا زمان بلوغ و برای نذر معمولاً پسران را انتخاب می نمودند ) پس خدایا این نذر را از من قول نما بدرستی که تو شنوای دانائی.

2- فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً وَ کَفَّلَها زَکَرِیَّا کُلَّما دَخَلَ عَلَیْها زَکَرِیَّا الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزْقاً قالَ یا مَرْیَمُ أَنَّى لَکِ هذا قالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3)،آیه 37)

پروردگار سبحان نیز حضرت مریم را به بهترین وجه برای نذر و خدمت در خانه قدس پروردگار قبول نمود و چون مریم طریق صحیح و نیکو را پیمود ، خدای تعالی او را نشو و نمایی نیکو یعنی توفیق عنایت فرمود تا با صلاح و سداد و عصمت و معرفت پرورش یافت و زکریا که از پیامبران بزرگوار بود کفالت او را عهده دار شد. زکریا برای او غرفه ای در مسجد ترتیب داد که جز به وسیله نردبام رفتن به آن غرفه میسر نبود و هرگاه که از کار او فارغ می شد در آن غرفه را با قفلی محکم می بست . و در هر زمانی که بر می گشت و بر مریم وارد می شد که در محراب آن غرفه مشغول عبادت بود ، نزد مریم روزی می یافت. وقتی از او می پرسید که مریم این روزی از کجا برای تو آمده است – و حال آنکه در غرفه قفل بود – مریم پاسخ می داد که این روزی از نزد خدای آمده است به درستیکه خدای تعالی به هر کس بخواهد بدون حساب روزی می دهد .

3- وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمینَ (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3)،آیه 42)

هنگامی که فرشتگان با مریم چنین سخن گفتند که ای مریم به درستیکه خدای تعالی تو را برای عبادت برگزید و پاکت ساخت و برگزید تو را بر زنان عالم .

4- یا مَرْیَمُ اقْنُتی‏ لِرَبِّکِ وَ اسْجُدی وَ ارْکَعی‏ مَعَ الرَّاکِعینَ (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3)،آیه 43)

ای مریم به طاعت و فرمانبرداری پروردگارت قیام کن و سر به خاک بگذار و همراه با رکوع کنندگان رکوع نما .

5- إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسیحُ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3)،آیه 45)

هنگامی که فرشتگان گفتند ای مریم خدای تعالی بشارت می دهد تو را به فرزندی – که بدون پدر از تو به دنیا خواهد آمد – که نام آن فرزند مسیح ، عیسی بن مریم بوده و در دنیا و آخرت در نزد خدا آبرومند بوده و از نزدیکان درگاه الهی است .

6- هنگامی که این بانوی بزرگوار جهت وضع حمل از قوم خویش دوری گزیده و مکانی دور را انتخاب می نماید این اتفاقات رخ می دهد .

فَأَجاءَهَا الْمَخاضُ إِلى‏ جِذْعِ النَّخْلَةِ قالَتْ یا لَیْتَنی‏ مِتُّ قَبْلَ هذا وَ کُنْتُ نَسْیاً مَنْسِیًّا.فَناداها مِنْ تَحْتِها أَلاَّ تَحْزَنی‏ قَدْ جَعَلَ رَبُّکِ تَحْتَکِ سَرِیًّا . وَ هُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَیْکِ رُطَباً جَنِیًّا. فَکُلی‏ وَ اشْرَبی‏ وَ قَرِّی عَیْنا … (قرآن کریم؛ سوره مریم(19)،آیات 23، 24، 25و بخشی از آیه 26 )

آنگاه که درد زایمان او را به سوی تنه نخلی کشاند گفت ای کاش پیش از این مرده و یکسره فراموش شده بودم ، پس از طرف پائین پایش او را صدا زد که غم مدار . پروردگارت زیر پای تو چشمة آبی پدید آورده است و این تنه نخل را به طرف خود تکان ده تا بر تو خرمای تازه ریزد .

پس قرآن کریم حضرت مریم «سلام اللّه علیها» را با امتیازات و مشخصات ذیل معرفی می فرماید:

1- اختصاص یافته عبادت در بیت المقدس .

2- خدا مربی او بود .

3- حضرت زکریا کفیل او بود .

4- برای او غذای آسمانی آورده می شد .

5- انتخاب شده خدا برای آوردن فرزند بدون اختیار شوهر.

6- پاک و مطهر و مقدس.

7- قنوت و سجده و رکوعش برای خدا بود .

8- فرشتگان با او سخن گفته و بشارت به داشتن فرزندی به نام عیسی مسیح به او دادند.

9- برای خاطر او چشمه آب به صورت خارق العاده از زمین می جوشد.

10- درخت خشک خرما به خاطر او خرمای تازه تحویل می دهد .

شخصیت حضرت مریم از دیدگاه انجیل

برای آنکه خواننده گرامی به بحثی مقایسه ای هم پرداخته باشد، شایسته چنان است که نگاهی به نحو اجمال و اختصار به نحوه معرفی حضرت مریم از دیدگاه انجیل نیز بیفکنیم .

در انجیل متّی چنین می خوانیم :

« و اما ولادت عیسی مسیح چنان بود که چون مادرش مریم به یوسف نامزد شده بود قبل از آنکه با هم آیند او را از روح القدس حامله یافتند – و شوهرش یوسف چونکه مرد صالح بود نخواست او را عبرت نمایند پس اراده نمود او را به پنهانی رها کند – اما چون او در این چیز ها تفکر می کرد ناگه فرشته خداوند در خواب بر وی ظاهر شده گفت ای یوسف پسر داوود از گرفتن زن خویش مریم مترس زیرا که آنچه در وی قرار گرفته است از روح القدس است – و او پسری خواهد زائید و نام او را عیسی خواهی نهاد زیرا که او امت خویش را از گناهان شان خواهد رهانید … پس چون یوسف از خواب بیدار شد چنانچه فرشته خداوند بدو امر کرده بود به عمل آورد و زن خویش را گرفت » (انجیل متی باب 1 شماره ی 18 – 22 – 24)

و اما میزان اعتبار و اهمیتی که لوقا برای حضرت مریم قائل گردیده است:

« و در ماه ششم جبرائیل فرشته از جانب خدا به بلدی از جلیل که ناصره نام داشت فرستاده شد . نزد باکرة نامزد مردی مسمّی به یوسف از خاندان داوود و نام آن باکره مریم بود – پس فرشته نزد او داخل شده گفت سلام بر تو ای نعمت رسیده، خداوند با توست و تو در میان زنان مبارک هستی … فرشته بدو گفت ای مریم ترسان نباش زیرا که نزد خدا نعمت یافته – و اینک حامله شده پسری خواهی زائید و او را عیسی خواهی نامید او بزرگ خواهد بود و به پسر حضرت اعلی مسمّی شود مریم به فرشته گفت این چگونه می شود و حال آنکه مردی را نشناختم – فرشته در جواب وی گفت روح القدس بر تو خواهد آمد و قوّت حضرت اعلی بر تو سایه خواهد افکند از آن جهت آن مولود مقدس پسر خدا خوانده خواهد شد … مریم گفت اینک کنیز خداوندم – مرا بر حسب سخن تو واقع شود پس فرشته از نزد او رفت … (از وقتیکه مریم نزد الیصابات همسر زکریّا پیامبر می رود این اتفاق می افتد ) … بچه در رحم او ( الیصابات ) به حرکت درآمد و الیصابات به روح القدس پر شده بود با آواز بلند صدا زده گفت تو در میان زنان مبارک هستی و مبارک است ثمره رحم تو … پس مریم گفت جان من خداوند را تمجید می کند – و روح من برهانندة من خدا به وجود آمد – زیرا بر حقارت کنیز خود نظر افکند » (انجیل لوقا شماره های 26 تا 48 باب 1)

ملاحظه می شود که در انجیل چگونه مریم را توصیف می نماید :

زنی که بدون شوهر باردار می شود و عامل باردار شدنش روح القدس است ، او باکره بود و شوهر به خود ندیده بود فرشته نزد او می آید و او را به زائیدن پسری به نام عیسی مسیح بشارت می دهد. وی کنیز خداست و تمجید خدا می کند در این ارتباط خدا بر او نظر افکنده است.

حال این عبارت را با آیات قرآن مقدس که در شأن و منزلت حضرت مریم «سلام اللّه علیها» نازل گردیده مقایسه نمائید .

نحوة رفتار حضرت عیسی «علیه السلام»  با مادر خود به بیان انجیل

جالب تر از آنچه آوردیم نحوة رفتاری است که حضرت عیسی با این مادر خود دارد به نقل یوحنا در این مورد بپردازیم :

« و در روز سوم در قانای جلیل عروسی بود و مادر عیسی در آنجا بود – و عیسی و شاگردانش را نیز عروسی دعوت کردند – و چون شراب تمام شد و مادر عیسی بدو گفت شراب ندارند – عیسی به وی گفت ای زن مرا با تو چه کار است ساعت من هنوز رسیده است » (انجیل یوحنا باب 2 شماره 1-4)

خوب به عبارات انجیل یوحنا دقت فرمائید:

وقتی مادر عیسی – یعنی حضرت مریم کبری – پس از تمام شدن شرابها در یک مجلس عروسی از فرزندش حضرت عیسی مسیح «علیه السلام» جهت پذیرائی از میهمان ها شراب طلب می کند که خود این در خواست بسیار عجیب و غریب است که زنی چون مریم پاک از فرزندش درخواست شراب کند آنگاه در برابر درخواست مادر آن هم مادری مانند مریم عذراء ، فرزندش عیسی مسیح با کمال بی ادبی او را مخاطب قرار داده به او بگوید « ای زن مرا با تو چه کار است » از این جمله معلوم می شود که حضرت روح اللّه ذره ای احترام برای مادر خویش قائل نبوده و چون عیسی مسیح خود خداست که آمده !! یعنی روشن می شود که خدا برای مریم ذره ای قیمت و شخصیت قائل نبوده است !!

قضاوت را درباره نحوة تعریف و توصیف انجیل و قرآن از حضرت مریم باکره به وجدان پاک خواننده زیرک و با لطافت واگذار می کنیم .

مرتبت حضرت عیسی مسیح «علیه السلام» از نظر قرآن کریم

شخصیت حضرت عیسی مسیح «علیه السلام» به بیان قرآن

1- نخستین مطلبی که در آغاز بیان شخصیت حضرت عیسی مسیح «علیه السلام» باید گفته شود بیان « منصب و مقام روشن و واضح حضرت روح اللّه است »

آن بزرگوار در تمام طول زندگانی خویش جز دو منزلت و مقام را برای خویش بیان نکرد :

1- مقام بسیار رفیع و بلند بندگی الهی

2- مقام رسالت و فرستاده شدگی از سوی پروردگار یکتا

 به آیات قرآن مقدس توجه کرده و این دو مقام را از رهگذر آیات دریابیم .

الف) آن زمان که یهودیان از مقام طعنه زدن به مادر بزرگوار و مطهره اش برآمدند حضرت مریم «سلام اللّه علیها» از سوی خداوند مهربان مأمور می شود که پاسخ آن ها را به طفل تازه به دنیا آمده خویش ارجاع نماید که آن نوزاد مبارک و متبرک در کمال شگفتی و تعجب حاضران زبان گشوده و چنین می گوید :

قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی‏ نَبِیًّا . وَ جَعَلَنی‏ مُبارَکاً أَیْنَ ما کُنْتُ وَ أَوْصانی‏ بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَیًّا . (قرآن کریم؛ سوره مریم(19)،آیات 30 و 31)

یعنی من بندة خدایم جز آنکه بنده ای هستم که پروردگار مهربان مرا به پیامبری برگزیده و به من کتاب داده در هر جا که باشم همراهم برکت قرار داده و مادامی که زنده ام پروردگارم مرا امر به نماز و زکوه فرموده. می بینیم که در بیان مقام حضرت عیسی مسیح «علیه السلام» ، قرآن کریم بدون هیچگونه ابهام و پیچیدگی و غموضی سخن می گوید و بدون آنکه خواننده را سرگردان کرده باشد اصل مقام و مرتبت حضرت روح اللّه را که مقام عبودیت و رسالت باشد صریحاً بیان می فرماید .

2- مطلب دومی که قرآن کریم متعرض آن می شود ،خوارق عادات و آیات و بیناتی است که برای این پیامبر بزرگوار ذکر نموده که به برخی آن آنها اشاره می شود.

وَ رَسُولاً إِلى‏ بَنی‏ إِسْرائیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْیِ الْمَوْتى‏ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فی‏ بُیُوتِکُمْ إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3) -آیه 49)

یعنی پیامبری ( عیسی «علیه السلام» ) را به سوی بنی اسرائیل فرستادیم که می گوید با معجزه ای از پروردگارتان نزد شما آمده ام ، من از گل برای شما چیزی به شکل پرنده می سازم و در آن می دمم و به اذن پروردگار پرنده ای واقعی می شود و کور مادرزاد را و بیمار مبتلا به برص را شفا می دهم و نیز مردگان را زنده می کنم و تمام این امور را به اجازه پروردگارم انجام می دهم و شما را از آنچه می خورید و آنچه در خانه هایتان ذخیره می کنید خبر می دهم اگر اهل ایمان باشید مسلماً در این امر برایتان نشانه رسالت و فرستاده شدگی من وجود دارد .

3- پیامبری است که خدای تعالی به احترام وی و دعای او از آسمان مائده نازل می فرماید :

قالَ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَیْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَکُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیَةً مِنْکَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقینَ . قالَ اللَّهُ إِنِّی مُنَزِّلُها عَلَیْکُم‏ … (قرآن کریم؛ سوره مائده(5)، آیات 114 و 115)

حضرت عیسی بن مریم (علیه السلام) عرض کرد پروردگارا برای ما طعام از آسمان فرست(طعام بهشتی) که به عنوان عیدی برای اول ما (یعنی اهل زمان ما) و آخر ما (آیندگان) و نشانه ای از سوی تو باشد که تو بهترین روزی دهندگانی – خدای تعالی هم اجابت کرد و فرمود من این طعام را به خواست تو فرو می فرستم .

4- حضرت در دنیا و آخرت نزد خدا آبرومند است .

وَجیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة … (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3)، آیه 45)

یعنی عیسی مسیح «علیه السلام» در دنیا و آخرت نزد خدا صاحب آبرو است .

5-حضرت در مبتدای تولد در آغوش مادر سخن می گوید :

قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی‏ نَبِیًّا (قرآن کریم؛ سوره مریم(19)،آیه 30)

حضرتش در آغوش مادر سخن گفته و چنین بیان می دارد که من بنده خدایم که پروردگارم به من کتاب داده و پیامبرم کرده است.

6- او از مقربان درگاه خداوندی است:

وَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3) ، آیه45)

خدای متعال او را از هر پلیدی پاک و مطهر ساخته است:

مُطَهِّرُکَ مِنَ الَّذینَ کَفَرُوا (قرآن کریم؛ سوره آل عمران(3) ، آیه55)

و ترا از آن چه کفرورزان پیشه کردند پاک و مطهر قرار دادیم.

7- نتوانستند او را به صلیب بکشند و لذا وی هم اکنون نیز زنده است:

وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسیحَ عیسَى ابْنَ مَرْیَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لکِنْ شُبِّهَ لَهُمْ…َ و ما قَتَلُوهُ یَقینا(قرآن کریم؛ سوره نساء(4) ، آیه 157 )

و برخی گفتند که ما عیسی مسیح را کشتیم ، عیسائی که پیامبر خدا بود ولی او را نکشته و به صلیب هم نکشیدند بلکه امر بر آن ها مشتبه شد ( دیگری را بجای او به دار کشیدند ) …و قطعا و یقینا هم او را نکشتند .

8- او پیامبری است که مردمان را به سوی توحید خالص و یکتا پرستی محض دعوت می کند :

قالَ الْمَسیحُ یا بَنی‏ إِسْرائیلَ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّی وَ رَبَّکُمْ إِنَّهُ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ الْجَنَّةَ وَ مَأْواهُ النَّارُ (قرآن کریم؛ سوره مائده(5) ، آیه75)

و عیسی ( علیه السلام ) فرمود ای بنی اسرائیل عبادت خدای یکتا را بنمایید که هم پروردگار من و هم پروردگار شماست هر که به اللّه شرک آورد بهشت بر او حرام شده و جایگاهش آتش خواهد بود و ستمگران را هرگز یاوری نخواهد بود .

9- حضرت عیسی مسیح و مادرش حضرت مریم سلام اللّه علیهما از نشانه های قدرت خداوندی اند:

وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْیَمَ وَ أُمَّهُ آیَةً وَ آوَیْناهُما إِلى‏ رَبْوَةٍ ذاتِ قَرارٍ وَ مَعین‏ ( قرآن کریم؛ سوره مؤمنون(23) ،آیه 50 )

وما فرزند مریم _عیسی مسیح _ و مادرش را نشانه ای بر قدرت خویش قرار داده و آنان را در سرزمین مرتفعی که جای زیستن و دارای آب جاری بود قرار و جای دادیم.

10- حضرت عیسی مسیح علیه السلام شخصی است که درود و سلام بر اوست :

وَ السَّلامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدْتُ وَ یَوْمَ أَمُوتُ وَ یَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا (قرآن کریم؛ سوره مریم(19) ، آیه34)

و سلام بر من در روزی که به دنیا آمدم و روزی که میمیرم و روزی که برانگیخته خواهم شد .

خواننده گرامی، قضاوت را بر عهده وجدان پاک شما واگذار می کنیم تا خود بین عیسی مسیحی که عهد جدید معرفی می کند و حضرت عیسی بن مریم روح اللّه و کلمه خدائی که قرآن مقدس معرفی می فرماید یکی را انتخاب فرمائید .

درود خدا بر رهروان راه هدایت باد.

منبع: آیات آسمانی