گاوبازی، ورزش سنتی اسپانیا که با گذشت قرن‌ها در این کشور و مناطق تحت استعمار آن، همچنان جریان دارد؛ نبردی نابرابر میان گاوبازان (ماتادورها) و گاوهای نری که فرجامی جز مرگ برایشان در پایان مسابقه ندارند؛ آن هم مرگی خونین و زجرآور. خشونت بیش از اندازه موجود در این مسابقه، موجب شده است تا گروه‌های هوادار محیط زیست و حیوانات، بارها در اعتراض به آن تجمع کنند، ولی در مقابل، هیجان مسابقه، قدمت بسیار و از همه مهمتر، نقش آن در جذب گردشگر برای کشورهایی مانند اسپانیا، باعث شده که مخالفان گاوبازی نتوانند تاکنون ره به جایی ببرند.
به گزارش خبرنگار «تابناک»، اهمیت این مسابقه برای مردم این مناطق تا آنجاست که حتی برخی از نویسندگان و چهره‌های سرشناس اسپانیا و آمریکای لاتین از جمله «ماریو بارگاس یوسا» (نویسنده فقید و معروف) و «پاز وگا» (بازیگر مشهور تئاتر و سینما) در چند سال پیش در نامه‌ای خواستار ثبت مراسم «گاوبازی» به عنوان میراث ملی کشور اسپانیا در سازمان یونسکو شده‌اند.
تاریخچه گاوبازی:
پیشینه تاریخی میدان گاو بازی نیز به سیرک رم باستان بازمی‌گردد. با وجود این، گویا در دوره‌های بسیار دورتر، این سنت اوج گرفته باشد تا به آنجا که اقوام «سلتیبریک» در معابدشان ذبح گاوهای وحشی را جشن می‌گرفتند و این کار را به افتخار خدایانشان انجام می‌دادند.
امروزه در استان «سریا»، نزدیک نومانسیا در اسپانیا، هنوز هم بقایای معبدی که اینگونه مراسم در آن برگزار می‌شد، هست، ولی در مجموع تحول و تکامل مسابقات گاوبازی در اسپانیا، از تاریخی ویژه برخوردار است و در کل می‌توان گذار از چهار مرحله دگرگونی را برای این هنر برشمرد:
نخستین مرحله، دوره‌ای است که به شکارچیان گاوهای وحشی اختصاص دارد. گفته می‌شود، در قرن یازدهم «السید قهرمان»، گاوهای وحشی را شکار می‌کرد و در دوئل‌ها و مسابقات اعراب، حضوری فعال داشت.
دومین مرحله، از اواخر قرن یازدهم آغاز شد. در این دوره، شاهد ظهور نخستین «ماتادورها» هستیم. در پاره‌ای از مسابقات، کشتن گاو بت ابزاری چون تیر، نیزه، چاقو و چنگک انجام می‌شد. شاید این زورآزمایی‌ها، نخستین فرم شناخته شده از گاوبازی به عنوان یک نمایش عمومی باشد.
سومین مرحله، می‌تواند نتیجه قوانین سخت پادشاه «آلفونسو» علیه ماتادورها باشد. اعمال این قیود، احتمالا منجر به پیدایش گاوبازی آقا منشانه شده است. پادشاه آلفونسو تنها به کسانی اجازه نبرد می‌داد که قصدشان از رویارویی با این حیوانات وحشی، اثبات قدر و منزلت اجتماعی‌شان بود. به همین دلیل، نجیب زادگان سوار بر اسب، گاو را مجروح می‌کردند.
با این وصف، رسوم نجیب زادگان گذشته، منجر به پیدایش «نیزه داران» امروزی در اسپانیای کنونی شده است؛ کسانی که در مسابقات امروز با لباس سیاه و کلاهی از پوست بز، مغرورانه سوار بر اسب، در میدان ظاهر می‌شوند. اسب‌ها از بهترین نژاد انتخاب می‌شوند و تعلیم این حیوان بیش از ده سال زمان می‌برد.
چهارمین مرحله، هنگامی است که گاوبازی حرفه ای، شکل یک نمایش عمومی را به خود می‌گیرد. در قرن هجدهم، خالقین این شیوه از نبرد، عموما از طبقات پایین اجتماع بودند.
نکته تاریخی جالب در این باره این است که مسابقه گاوبازی در ساعت پنج یا شش عصر برگزار می‌شود؛ یعنی هنگامی که نیمی از میدان در روشنایی و نیم دیگر در سایه قرار دارد. لباسی که گاوباز به تن دارد، «جامه روشنایی» نام دارد که می‌تواند به معنای نیک بودن گاو باز باشد و گاو غالبا به رنگ سیاه است؛ رنگی که به شر نسبت داده می‌شود.
این گونه پنداشته می‌شود که پرورش گاو در اسپانیا، مستقل از تأثیرات دیگر نقاط جهان بوده است. از قرن‌ها پیش در جزیره ایبریا (شامل اسپانیا، پرتغال و آندورای کنونی) گاو مورد پرستش انسان بود. با دیدن غار Altamira در نزدیکی شهر «سان تاندر» می‌توان نقوشی از این حیوانات باشکوه که احتمالا نیای گاوهای وحشی امروزی هستند، دید.
مورخان نشان می‌دهند که مراسم کشتن و مرگ گاو، فرصتی برای جشن و سرور مردم بوده است. در جشن‌های عروسی، مراسم گاوبازی ترتیب داده می‌شد، زیرا بر این باور بودند که گاو، به زوج جوان برکت و نعمت عطا می‌کند. خدنگ‌های خاردار توسط عروس با کاغذهای رنگی تزیین می‌شد تا بعد در طول مسابقه در پشت گردن گاو فرو نشانده شوند. شاید امروزه، علت استفاده از این خدنگ‌ها از همین رسم برگرفته باشد!
دریافت
حجم: 4.18 مگابایت
فیلم های بیشتر را از اینجا ببینید
http://www.aparat.com/
شیوه انجام مراسم:
این مسابقه تشریفات خاص خود را دارد؛ کل مراسم در سه مرحله انجام می‌شود که آغاز هر مرحله با طنین صدای شیپورچی که در شیپور خود می‌دمد، است. نخست اعضای گروه در نمایشی باشکوه وارد میدان می‌شوند و از جلوی بینندگان رژه می‌روند؛ رژه ای که با همراهی گروه موسیقی شکوه خاصی نیز خواهد داشت. در آغاز مراسم، یکی از پیرترین ماتادورهای حاضر، به همراه ماتادور جوان به میان میدان می‌رود تا آغاز مسابقه را اعلام نماید.
یک روز مسابقه گاوبازی را می‌توان به سه بخش اصلی تقسیم کرد که عبارتند از: نخستین بخش به «پیکادور» (پیکادور شخصی است که با نیزه پشت گردن گاو را مجروح می‌کند) اختصاص دارد. آنها چشم اسب را می‌بندند تا گاو را نبیند. پهلوهای اسب به وسیله یک پوشش زره مانند به نام «Peto» که شبیه دامن است، محافظت می‌شود.
پیکادور از نیزه‌ای ضخیم که سر آن تیز است، استفاده می‌کند و با آن، بخش فوقانی پشت گردن گاو مجروح می‌شود. هدف پیکادور، تغییر شرایط فیزیکی گاو و تضعیف قوای اوست، بدون اینکه گاو کاملا مجروح شود. پس از آنکه گاو به حد لازم مجروح شد، یک گاوباز به حیوان نزدیک می‌شود و با انجام یک حرکت خاص، توجه گاو را به سمت دیگری معطوف می‌کند تا پیکادور بتواند از میدان بیرون رود. صدای شیپورها، تغییر مرحله بازی را اعلام می‌کند.
بخش دوم با نمایش گاوبازها آغاز می‌شود. خدنگ‌های خاردار، چوب‌های بلند و نازک مزین به نوارهای کاغذ رنگی هستند که سر تیز و خمیده دارند. استفاده از خدنگ‌ها برای تضعیف عضلات گردن گاو است که در تسهیل انجام مرحله بعدی، اهمیت بسزایی دارد.
آخرین بخش «Faena» نام دارد که توسط ماتادور انجام می‌شود. ماتادور کلاه به دست وارد مرکز میدان می‌شود تا حرکتی را که به معنای به «سلامتی مرگ گاو» است، انجام دهد. او می‌تواند مرگ گاو را به شخص عالی مقام مسابقه، یک فرد خاص و یا به همه جمعیت پیشکش کند!
واکنش‌ها به این مسابقه:
اما امروزه گاوبازی شیوه ای است که در آن به اعتراف بسیاری از مردم اسپانیا، سلاخی و قصابی حیوانات باشکوه جلوه داده می‌شود. در این شیوه غیر انسانی و وحشیانه، یک حیوان قربانی می‌شود تا انسان‌ها سرگرم شوند.
بر پایه آمار، محبوبیت گاوبازی در اسپانیا در سال‌های اخیر فوق العاده کاهش یافته است. در همین زمینه در نظرسنجی موسسه گالوپ در سال 1971، نزدیک 55 درصد از مردم اسپانیا، خواستار ادامه برنامه‌های گاوبازی شده بودند، اما در سال 2010 این رقم به 27درصد کاهش یافته بود.
همچنین امروزه در برخی شهرهای اسپانیا، گاوبازی انجام نمی‌شود. بارسلون و کاتالونیا، آخرین شهر از این دسته است که از امسال، اجرای مراسم گاوبازی را ممنوع کرده است، دو میدان اصلی گاوبازی شهر بارسلون نیز به موزه و یک مجموعه فروشگاهی مدرن بدل خواهند شد.
منبع: تازه
- پنجشنبه ۱۱ شهریور ۹۵
- ۱۶:۵۴
- ۴۶۴۹
- ۶
